Avustralya'da Endüstriyel Tasarımcı Olarak Çalışmak

2006 yılında İstanbul Erkek Lisesi'nden, 2011 yılında da İstanbul Teknik Üniversitesi Endüstriyel Ürünleri Tasarımı bölümünden mezun olan Hasan Bey, 2017 yılında eşiyle beraber Avustralya'ya taşındı. Şimdi Avustralya'da çalışan Hasan Bey tecrübelerini Çizzgi ile paylaştı. Keyifli okumalar dileriz 🥰

"Avustralya'ya partnerinizle gitmek istiyorsanız, evli olma zorunluluğu yok, partneriniz olduğunu kanıtlamanız yeterli..."

- İsmim Hasan Çakır. 1987 yılı İstanbul doğumluyum. 2006 yılında İstanbul Erkek Lisesi'nden ve 2011 Şubat ayında da İstanbul Teknik Üniversitesi'nden Endüstriyel Ürünleri Tasarımı bölümünden mezun oldum. 2010 yılından beri de farklı şirketlerde ve farklı sektörlerde kendi mesleğimi devam ettirmekteyim.

Hasan Çakır34 yaşındaEndüstriyel Tasarımcı

- 2017 Ağustos ayında eşimle beraber Avustralya'nın, Güney Avustralya eyaletindeki Adelaide şehrine göç ettik. Aldığımız vize türü "subclass 190" denilen eyalet sponsorluklu kalifiye göçmenlik vizesi idi. Bu vize Avustralya'da sınırsız oturma ve çalışma izni sağlamakta. Eyalet sponsorluğu nedeniyle de ilk 2 sene bize sponsorluk veren eyalete yerleştik. Yalnız burayı çok sevdiğimizden başka yere gitmemeye karar verdik bu süre sonunda.

Avustralya'da sahilde biz...

- Lise hayatımdan itibaren, başta Alman kültürü olmak üzere farklı dünya kültürlerini öğrenmeye başladım, Asya, Amerika ve Avrupa hakkında olabildiğince bilgi edindim ve zamanla buradaki sosyal ve kültürel hayatın, kendi kültür ve inanç yapıma çok daha yakın olduğunu fark ettim ve ilerde bu ülkelerden birine gitmeye aklıma koydum.

Öğrendiğim İngilizce ve Almanca sayesinde de her türlü manevi birikime başladım. Zaman geçtikçe, Türkiye'nin değişen koşulları yüzünden, kültürel olarak iyice uzaklaştığımı gördüm. 2008 yılında, Erasmus programı ile İsveç'e 6 aylığına gidip, oradaki yaşamı birebir tecrübe ettikten sonra da seneler önce verdiğim kararın ne kadar doğru olduğunun farkına vardım. Türkiye'ye döner dönmez de maddi ve manevi birikimlerime hız verdim ve İngilizce konuşulan bir ülke olarak da Avustralya'ya odaklandım.

- Açıkçası araştırma sürecinde bir sıkıntı yaşadığımı söyleyemem. Zaten çok uzun yıllar süren maddi ve manevi hazırlık yaptığım için, olabilecek her türlü şeye hazırlıklı idim. Yalnız sıkıntı yaşadığım bir konu oldu elbette: o da eşimi ikna etmek idi. Kendisi klasik bir Türk kadını olduğundan başka bir ülkeye göçmek fikrine çok uzun süre hiç sıcak bakmadı aile bağları yüzünden. Bu yüzden de göçmen sürecini uzun yıllar ertelemek zorunda kaldık. Ta ki 15 Temmuz olaylarına kadar. Kendisi bu olaylardan sonra psikolojik olarak çok etkilendi ve yıllardır söylediğim konularda bana hak verip, en sonunda göçme fikrine onay verdi. Biz de sürece, kaldığımız yerden devam ettik bundan sonra.

Avustralya'da koala ile...

- Eğer her şeyi en baştaki süreçten hesaplarsak: dil sınavı ücreti, göçmenlik danışmanlığı hizmetleri, meslek denkliği alınması, sağlık kontrolleri ve en son olarak vize ücreti iki kişilik bir aile için yaklaşık 10 Bin AUD(Avustralya doları) tuttu. Bu sadece vize için gerekli olan masraf tabii ki.

- Bunun haricinde uçak biletleri, ev tutma depozitosu, başlangıç masrafları da yaklaşık 5 Bin AUD diyebiliriz.

- Ek olarak biz, birçoğu yeni olduğu için sahip olduğumuz bütün eşyaları da (mobilyalar, beyaz eşyalar da dahil olmak üzere) Avustralya'ya getirdik ve aracı bir şirket ayarlayarak 20'lik bir konteyner ayarladık. 2017'deki fiyatıyla yaklaşık 6000 Amerikan Doları ödemiştik. O zaman için buradan da alsak benzer fiyata gelecekti belki ancak bir daha mobilyayla uğraşmamak için bu daha kolayımıza geldi. Korona sonrası dönemde ise konteyner fiyatları 2-3 katına çıktığı için artık bu yöntemi pek tavsiye edemiyorum ne yazık ki.

- Öncelikle belirtmeliyim ki süreç oldukça karmaşık. Her ne kadar göçmen bakanlığı sitesinde detaylar açıklanmış olsa da yazılı olmayan bir sürü ince detay var. Bu sebeple bir resmi göçmenlik danışmanından yardım almak bir nevi zorunluluk. Biz de süreç boyunca yardım aldık aynı şekilde. Aşamalara gelirsek :

İlk olarak IELTS (veya dengi) dil sınavı gerekli. Bu İngilizce dil sınavı İngilizce'yi bildiğinizi belirten yegane belgedir. Sınav TOEFL'a benzer ve 4 ayrı bölümden oluşuyor. Bu sınavda her bölümden en az 6 almak gerekiyor 9 üzerinden. Sınav sonucu da 2 sene geçerli. Bu belge vize yolculuğunda ilk almanız gereken belge. Sınavı British Council gerçekleştirmekte ve her ay en az 2 tane sınav var büyük şehirlerde. Sınav için kaydı vs. her şeyi British Council sitesinden gerçekleştiriyorsunuz.

Meslek denkliği almak gerekli. Nitelikli göçmenlik için kendi mesleğinizin Avustralya'da da eşdeğer olduğunu kanıtlamak gerekiyor. Bu yüzden de mesleğinizin bağlı olduğu kuruma denklik başvurusu yapmak gerekiyor. Mesela en büyüğü Vetassess denen kurum. Buraya hem diploma örneğini, hem de daha önce çalıştığınız yerlerden, madde madde ne iş yaptığınızı ve sürelerini belirten dökümanları gönderiyorsunuz. Ücretini ödedikten sonra da birkaç ay içinde sonucu alıyorsunuz.

Bu aşamada ön başvuru yapılıyor. Bu işlem sisteme bir nevi kayıt işlevi görüyor ve başvuru için minimum puanı sağlayıp sağlayamadığınızı kontrol ediyor. Puan sistemi ise sizin sahip olduğunuz şeylere göre puan veriyor. Örnek olarak yaşınız, 25-32 arası ise 30 puan, üniversite mezunu iseniz 5 puan gibi. En az 65 puan almanız lazım vize için.

Eğer eyalet sponsorluğu gerektiren vize türüne başvuruyorsanız, dördüncü aşamada bu başvuruyu yapmak gerekiyor. Bu gereklilik bizim aldığımız vize türü olan Subclass 190'da vardı mesela. Avustralya'da her eyalet her yıl kendi ihtiyacı olduğu meslek listeleri yayınlar ve bu listelere göre başvuru yapan vize adaylarına sponsorluk verir.

Yapmanız gereken, gerekli belgelerle size uygun eyaletlere başvuru yapmak (birden fazla eyalete başvurulabilir). Bunun sonucu da 3-4 ay sürebiliyor. Bu arada belirteyim, eyalet sponsorluğu sadece eyaletin size, bize gel demesidir ve döküman vermesidir. Puan sisteminde ekstra puan vermesi dışında fazla bir artısı yoktur. Yani, hiçbir maddi katkısı yoktur, evinizi, işinizi her şeyi yine kendiniz buluyorsunuz. Ek olarak, Avustralya'ya ilk gittiğinizde bahsettiğim gibi ilk 2 yıl bu eyalette yaşamanız lazım. Bu zorunluluğu iptal etmenin de yolu var elbette gerekli olduğunda; ama çoğu zaman gerekli olmuyor.

Son aşamada ise vize için başvuru yapılıyor. Daha önceki aşamalardaki bütün belgeleri tamamladıysanız bu aşama en kolayı. Burada yapılması gereken ise daha önceki hazırlanan bütün belgeleri verip, Amerikan Hastanesi'nde full check up'dan geçip, sağlıklı olduğunuzu da belgeler arasına eklemek. Başvururken çok sağlam yüksek olan vize ücretini de ödüyorsunuz bu arada. Belgeleriniz tamam ise bu aşama %99 sorunsuz geçiyor. Yalnız bekleme süresi en az 6-9 ay arası.

Partneriz de sizinle aynı vizeyi alıyor bu arada "dependent applicant" olarak. Evli olma zorunluluğu yok, partneriniz olduğunu kanıtlamanız yeterli. Eğer partneriniz IELTS'den 9 üzerinden 4.5 ve üzeri alırsa buralardaki dil kurslarına opsiyonel olarak ücretsiz gidebiliyor. Eğer alamazsa kurslara gitmek zorunda ve onun ücreti olan 4885 AUD'yi de vize almadan ödemeniz gerekli.

En sonda ise vizeniz dijital olarak size ulaşıyor ve 1 yıl içinde Avustralya'ya giriş yapma zorunluluğunuz başlıyor. Bu arada 1 yıllık süre check up sonrası başladığından 1 yıldan az süreniz var demektir. Vize ömür boyu geçerli ama 5'er yıllık sürelerle otomatik yenileniyor. Onun koşulu da o her 5 yılın en az 2'si Avustralya'da yaşamak. 4 yıl yaşadıktan sonra vatandaşlık alabiliyorsunuz zaten.

Avustralya'da ben...

- İstanbul Erkek Lisesi'nden mezun olmanın sayesinde çok üst düzey İngilizce ve Almanca bilgisi edindiğimden ve de hayatımın her alanında İngilizce videolar, kitaplar ve filmler ile ilgilendiğimden, İngilizce bir nevi ikinci ana dilimdi. Bu yüzden dil konusu hakkında bir sıkıntı yaşadığım söylenemez. Tek öğrenmem gereken, Avustralya'nın kendine has kelimeleri ve kısaltmaları oldu. Tabi bir de buranın yerel aksanlarını ve konuşma tarzını öğrenmek biraz zaman aldı doğal olarak.

Tabi ki artık İngilizce seviyemin günlük konuşma sayesinde eskiye oranla daha iyi olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Tek eksiğim pratik idi, artık o da olunca, hiçbir sorun kalmamış oldu.

Çizzgi olarak okuyuculara bir dipnot geçelim: Avustralya'nın resmi dili İngilizce'dir.

"Ön ve arka bahçeli müstakil 4+1 eve haftalık 350 AUD ödüyorduk..."

- Avustralya'ya gelir gelmez, hemen kiralık ev aramaya başladık ve 4. günümüzde bir evi beğenip teklifte bulunduk. Avustralya'da kiralık evler genelde açık görüş ile ilgilenenlere gösteriliyor. Açık görüş saati de, haftanın sadece bir günü 15 veya 30 dakika oluyor. Yani bir evi görmek için çok çok kısa süreniz var. Farklı yerlerdeki evleri görmek için de koşturmak gerekiyor bu yüzden aşırı zaman sınırı yüzünden.

Bizim şansımız yaver gitti ve teklif verdiğimiz evden kabul aldık. Teklif vermek diyorum çünkü Avustralya'da ilk defa ev baktığımız için bize tavsiye edildiği gibi 6 aylık kirayı önden vermeyi önerdik. Ev sahibi yaşlı, şirin bir amcamız olduğundan buna hiç gerekli olmadığını ve istediğimiz zaman aralığı kirayı vermemizin yeterli olacağını belirtti.

Bu bulduğumuz ilk evde 2017 Eylül ayından, 2021 Kasım ayına oturduk. Ön ve arka bahçeli müstakil 4+1 eve haftalık 350 AUD ödüyorduk. Tabi şu anda artan fiyatlar nedeniyle benzer ev kiraları 450 AUD civarına geldi. Biz uzun süre oturduğumuzdan ötürü bir nevi indirimli oturduk. 2021 Kasım ayında ise 5+1 diyebileceğimiz, kendi müstakil evimizi satın alıp, oraya taşındık.

Eski ev arka bahçe, hamak keyfi...

- İş bulmak için Avustralya'da ilk yapmanız gereken Avustralya'ya uygun bir özgeçmiş ile yanına bir "cover letter" hazırlamak lazım.

Buralardaki özgeçmişlerde fotoğraf bile bulunmaz. Kendi bilgilerinizi ve yaptıklarınızı basit bir şekilde anlatmak yeterli. Benzer örnekleri internette bulmak mümkün.

"Cover letter" ise sizin kendinizi ve yeteneklerinizi anlattığınız kısa bir mektup. Bu mektuptaki amaç ise işten öte kendinizi, yeteneklerinizi ve karakterinizi tanıtmak. Bu mektupların da örneklerine bakmak da yarar var elbette.

Bundan sonra ise en başta bakılacak web sitesi ise www.seek.com.au'dur. Buraya girilip, kayıt olunmalı ve kendi profilinizi oluşturmalısınız. Bu site üzerinden iş başvurularınızı rahatlıkla yapabilirsiniz.

Alternatif olarak, LinkedIn de çok etkilidir. Profilinizi Avustralya 'ya uygun hale getirip, buradan da iş başvuruları yapabilirsiniz.

"Hastaneler, herhangi bir pratisyen hekimden bir referans mektubu gelmeden hasta kabul etmez..."

- Avustralya' ya ilk geldiğiniz zaman, eğer kalıcı vizeye sahipseniz, buranın sağlık sistemi olan "Medicare" e en kısa sürede kayıt olmanız gereklidir. Türkiye'deki SSK gibi, Medicare ücretsiz olarak, devlet kurumlarında birçok sağlık hizmetini almanızı sağlar.

Genel sağlık sorunları için bir "General Practitioner"e (pratisyen doktor) yani "GP" ye gitmeniz gereklidir. Zorunlu değildir ama genelde sabit bir GP'niz olması iyidir. Eğer GP, Medicare ile anlaşmalı ise, muayene masrafını da Medicare öder, size ücretsiz olur. GP size ilaç yazabilir ya da daha büyük bir sorun ise, size bir referans mektubu vererek hastaneye yönlendirir. Hastaneler, herhangi bir GP'den bir referans mektubu gelmeden hasta kabul etmez bu arada, buna dikkat etmek lazım.

İsterseniz, en ünlüsü BUPA olmak üzere birçok farklı kurumdan özel sağlık sigortası da yaptırabilirsiniz ve özel hastanelerde de hizmet alabilirsiniz. Yalnız iki kişilik bir ailenin yıllık sigorta masrafı ortalama 2500-3000 AUD olabiliyor yani bu ücretleri ödemek yerine, herhangi birçok sorun için Türkiye'ye gelip oradan özel sağlık hizmeti almak çok daha ucuz.

Bu arada iki kere hastanelerde işimiz oldu geçen 5 yılda. Sıcak suyla kendimi sol kolumu yakmamdan ötürü, 3 gece hastanede kaldım ve küçük bir deri temizleme operasyonu geçirdim. Eşim ise sağ kolundan "karpal tünel" ameliyatı geçirdi.

Şehrimizdeki en büyük hastane olan "Royal Adelaide Hospital"deki aldığım hizmet tek kelime ile muhteşemdi. Kendi odamızda üç gece kalıp, sürekli ilgi aldım oradaki bütün çalışanlardan. Eşim de çok başarılı bir ameliyat ile, yıllardır sıkıntı yaşadığı elindeki ağrıdan kurtuldu. Doktorlar ve hemşireler çok çok iyiler gerçekten.

Yaşadığımız tek sıkıntı eşimin ameliyatı için 6 ayın üzerinde beklememizdi. Ne yazık ki basit ameliyatlar için Güney Avustralya'da bekleme süresi çok uzun. Bazen bir yılın üzeri beklemek gerekebiliyor. Korona döneminde ameliyat süreleri ne yazık ki daha çok uzadı.

- Açıkçası çok da büyük bir sorun hatırlayamıyorum, günlük hayata dair ufak tefek sıkıntılar dışında başka bir sorun yaşamadık açıkçası.

- Keşke dediğim bir durum elbette var, ara sıra da derim şunu : "Keşke buralara daha önce gelebilseydim, buraların bu kadar güzel olduğunu bilseydim."

Hayat kısa ve her geçen yıl önemli insan hayatı için. Ben bunu 30 yaşında iken başardım ama şimdiki aklım olsa, çok daha erken göçmek için çabalardım.

- Elbette bir tavsiyede bulunabilirim. Her insan bu hayatta mutlu olmak için yaşar. Bu sebeple, her insan mutluluğa erişmek için kendisi için en doğru yolu bulmak ile yükümlüdür. Eğer kişi, yaşadığı yerde mutlu değilse, başka bir yere göçmek de bu yüzden çok doğal bir durumdur. Kendi ülkenizde kalmak istemeniz sizi daha iyi bir insan yapmadığı gibi, başka bir ülkeye de göçmek sizi kötü biri yapmaz. Bu yüzden korkmayın, çekinmeyin. Eğer zihin olarak göçmeyi başarabildiyseniz, gitmek için elinizden geleni yapın. Maddi, manevi hazırlık yapın, gideceğiniz yerin dilini, kültürünü, tarihini öğrenin ve gözünüzü kırpmadan kendi çizdiğiniz yoldan sapmadan ilerleyin. Eğer bunları yapabilirseniz hayatta her istediğinizi gerçekleştirebilirsiniz, yepyeni bir hayata başlamak da dahil.

Avustralya'dan manzara...

Çook teşekkür ederiz Çizzgi olarak 😍